چکيده

فروپاشي اتحاد جماهير شوروي و شکل‌گيري سه کشور مستقل آذربايجان، ارمنستان و گرجستان منطقه قفقاز را با شرایط جديد و پيچيده‌اي مواجه نمود. آنچه بر این پيچيدگي افزود، منافع و اهداف متعارض بازيگران منطقه‌اي مانند روسيه، ايران و ترکيه و نيز بازيگران فرامنطقه‌اي مانند ايالات متحده، و اتحاديه اروپا و ناتو در تحولات این منطقه بود. مقاله پيش رو، با تاکيد بر مفهوم امنیت پايدار و ضمن مرور اجمالي تحولات دو دهه اخير این منطقه، این ادعا را مطرح مي­کند که پس از بحران اوت 2008 و با توجه به تغيير برخي از روندهاي جهاني، شرایط جديدي در منطقه قفقاز به وجود آمده است که مهمترين مؤلفه آن تضعيف رويکردهاي تقابلي و رقابتي و تقويت رويکردهاي تعاملي و همکاري‌جويانه مي‌باشد. از این رو، مقاله حاضر تلاش مي‌کند با قرار دادن این مبناي نظري که «امنیت پايدار تنها زماني قابل دستيابي است که تمامي نيروهاي مؤثر در سطح منطقه تثبيت و حفظ وضع موجود را به نفع خود ارزيابي کنند،» تحولات جديد منطقه قفقاز را مورد بررسی قرار دهد و در پايان ضمن مروري بر رويکردهاي امنیتي، با ارائه الگوي امنیت جمعي استدلال نمايد که این الگو می‌تواند منافع کشورهاي منطقه را تأمين کند.

کليدواژه‌ها: ایران، روسیه، آمریکا، ترکیه، قفقاز جنوبي، الگوهای امنیتی، امنیت جمعی.

دانلود مقاله