دیباچه

رشد و توسعه سریع اقتصادی هند در سالیان اخیر، این کشور را به پدیده‌ای جذاب در مباحث توسعه تبدیل کرده است. طبیعی است که در موفقیت‌های این کشور، دگردیسی برخی سیاست‌ها و پیوستگی برخی دیگر در سطوح داخلی و خارجی، نقشی اساسی بازی کرده است. یکی از عوامل پراهمیت و زمینه‌ساز در رشد و توسعه هند، سیاست خارجی توسعه‌گرای این کشور است. به جرأت می‌توان گفت که بکارگیری این سیاست خارجی از سوی هند، نقش اساسی در روند دگرگونی‌های توسعه‌ای در این کشور بر عهده داشته است.

سیاست خارجی کشورها تنها زمانی دستخوش دگردیسی‌های بنیادین می‌شود که در داخل یا خارج کشور دگرگونگی‌های اساسی رخ داده باشد. زوال نظام سیاسی ـ اقتصادی سنتی هند و پایان جنگ سرد، ملاک‌های پیشین را برای هدایت سیاست خارجی، بی‌رنگ و ناکارآمد ساخت. در همین راستا، بسیاری از نخبگان در مورد دگردیسی کلی سیاست خارجی و بایستگی تدوین گونه‌ای جدید از آن به اجماع رسیدند.

در واقع سیاست خارجی توسعه‌گرای هند زاییدة دگرگونی‌های ذهنی تصمیم‌گیران و سیاست‌گذاران این کشور از یک سو و دگرگونی‌های عینی در روابط خارجی این کشور از دیگر سوست. به همین جهت در ابتدا این دگرگونی‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهیم.


منبع: کتاب سیاست خارجی توسعه گرا، مرداد ١٣٨٧

دانلود مقاله